Lezo, zero zabor bidean
Hilaren 29an abiatuko da hondakinen atez ateko bilketa sistema Lezon. Lezoarrek %28 birziklatzetik, %80 birziklatzera iristea du helburu udalak
Ostegunean banatu zituzten organikorako kuboak
A tez atekoa hilaren 29an abiatuko da Lezon. Aurretik, atzotik hasita, hondakinen sistema berrirako beharrezko bitartekoak banatzeari ekin dio udalak Kultur Aretoan, eta herritarrek auzoka prestatutako egutegiaren arabera jasotzen ari dira kuboak, poltsa biodegradagarriak, frakzio egutegia eta ordutegiak jasotzen dituen imana, eta hondakinak ongi bereizteko gida. Errafiazko poltsak datorren astean banatuko dituzte. Ondoko koadroan dago informazio zehatza.
Atez ateko bilketarekin hasiko diren iragarpena «harro» egin zuen Zabalok joan den astelehenean: «%28 eskas birziklatzetik %80 birziklatzera iritsiko gara Lezon, ardura eta iraunkortasun irizpideak lehenetsita». Horrenbestez, atez ateko hondakinen bilketa ezarriko duen Gipuzkoako bederatzigarren udalerria bihurtuko da Lezo, eta Oarsoaldea eskualdeko bigarrena, Oiartzunen atzetik. Hiru urte beteko ditu atez atekoaren bideari ekin zionetik azken horrek maiatzean, eta bide berari jarraituko dio Donibanek.
Bilketa, egunez egun
Materia organikoaren bilketarekin estreinatuko dute atez atekoa Lezon. Horren harira, lehenengo bilketa egunean lezoarrek edukiontzi marroia atera beharko dute bilketa puntuetara hilaren 28ko 20:00etatik hilaren 29ko 07:00ak arte. Goizeko zazpietan bertan hasiko da kamioia lanean. Hondakinen bilketa zazpi egunetan egitea erabaki zuten parte hartze prozesuan bizilagunek. Horren arabera, organikoa hiru egunetan bilduko da, astelehen, ostegun eta larunbatetan; ontzi arinak eta plastikoa, astearte eta ostiraletan; papera eta kartoia asteazkenetan; eta errefusa, berriz, igandetan. Pixoihalak eta konpresak egunero atera ahal izango dituzte lezoarrek.
Iritzi kontrajarriak
Atez atekoaren gaiak iritzi kontrajarriak sortu ditu Lezon, eta horren erakusle dira balkoietan zintzilik tartekatuta azaltzen diren zabor poltsak, eta birziklatzearen aldeko kartelak. Lezo Garbia, atez atekoaren kontrako plataformako kideak dira Jesus Maria Martiarena eta Jose Manuel Arrillaga. Biak ala biak birziklatzearen alde daudela azalduta, bidea «edukiontzi marroia eta jendea kontzientziatzea» dela nabarmendu dute. Joan den urtarrilean udalean aurkeztutako urtebeteko moratoria eskaeraren gainean erantzunik jaso ez dutela salatu dute, halaber: «Edukiontzi marroia jarri eta urtebetez mantentzea eskatu dugu, datuak aztertzeko ondoren, baina udalak ez digu erantzunik eman».
Hilaren 3an egin zuten batzarrean adostutako ildoari eutsi dio plataformak. Desobedientzia zibilerako deia mantendu dute, alegia. Horren harira, atez atekorako udala banatzen ari den bitartekoak jasotzera ez joateko, eta udal ordainketak egiteko dituzten domizializazioak kentzeko erabakia hartu dutela jakinarazi dute: «Bi- de baketsuak erabili ditu Lezo Garbiak, eta zintzilikarioen aurka egin diren sabotaien, irainen eta mehatxuen kontra gaude».
Zintzilikarioen kokapenari dagokionez, «legez kanpokoa» dela argi dute atez atekoaren kontrako plataformako bi kideek. «Jabego pribatua da fatxada, eta komunitateetan ez da baimenik eskatu zintzilikarioak jartzeko, legea urratzen ari da, beraz, udala», esan dute. Hala ere, eta bizilagun batzuk epaitegietarako bidea hartu dutela azalduta, plataformak halako urratsik ez duela eman adierazi dute. Lezoarren gehiengoak atez atekoa ez duela babesten zalantzarik ez dute Lezo Garbia plataforman, «jaso genituen sinadurak ikustea baino ez dago horretarako».
Bestelako iritzia, kontrakoa hain justu, du Lezo Zero Zabor plataformak. «Pozik» hartu dute atez atekoa hilabete amaieran abiatzeko berria plataformako kide diren Edurne Lizarazu, Mertxe Larrea eta Irune Mikeok. Orain urtebete sortutako Lezo Zero Zaborren zortzi bat lagun dabiltza lanean, eta hainbat ekimen egin dituzte udalerrian bertan «murriztu, berrerabili eta birziklatzearen» beharraz ohartarazteko, «daramagun erritmoa jasangaitza delako».
Lezo Zero Zabor atez atekoaren aldeko plataforma ez dela azaldu du Larreak, errauste plantaren kontrako ekimena baizik, «birziklatzearen aldeko plataforma gara, eta horri jarraituz gehien birziklatzen duen sistemarekin bat egiten dugu». Atez atekoa dela une honetan bide horretan eraginkorrena gaineratu du Mikeok, «eta bidea hori dela argi dugu». Atez atekoa ezarrita, ordea, ez da euren lana amaituko, helburua zero zabor izatea baitute, eta bide horretan lanean jarraituko dutela adierazi dute: «Jende batek barre egiten du gure helburua zero zabor sortzea dela esaten dugunean, ez dela posible diote. Guk, ordea, argi dugu hori dela bidea. Merkatariekin hasiko gara lanean beraien eguneroko jardunean ohitura jasangarriagoak bultzatzeko, plastiko gutxiago erabiltzeko, adibidez».
Murriztea, berrerabiltzea eta birziklatzea dira, Lezo Zero zaborren arabera, mundu «jasangarriago» baten alde egiteko ezinbesteko oinarriak. «Ahalik eta hondakin gutxien sortzen saiatu behar gara; erosketak egiten ditugunean arlo hori ere kontuan hartu behar dugu», esan du Mikeok.
Erosotasuna arazo
Lezoarren birziklatze kopurua ere ekarri dute gogora Lezo Zero Zabor taldeko kideek, «birziklatzearen alde dagoela esaten du jendeak eta hala egiten duela… Datuak, ordea, hor daude, eta Lezon %28a birziklatzen dugu». Datu horren atzean «erosotasuna» dago Larrearen ustez, «zabarrak gara, behin ere egin ez ditugun gauzetara ohitzea kostatu egiten zaigu, eta zalantzarik gabe kontzientziarik ez badugu, errazagoa egiten zaigu dena poltsa berean sartzea eta kito. Horren atzean, ordea, gure zabarkeriagatik ingurumenari, lurrari eta aireari egiten ari garen kaltea dago».
Atez atekoa zikina dela diotenei erantzun nahi izan die Larreak, halaber: «Lezon urte luzeetan izan ditugu usainak eta keak, enpresetatik zetozenak, kutsadura izugarria ere… normalak ziren. Gerora jakin dugu haiek eragiten zuten kaltea. Horiek guztiak jasanda, orain zaborrak usaina sortuko duela da arazoa?».
Atez ateko sistemaren gaineko iritzi kontrajarriek herriko giroa «berotu», «zatitu» eta «deskiziatu» ere egin dutela argi du Larreak, bestalde, eta Lezo Garbia plataformak parte hartze prozesuetan egindako elkarretaratzeak eta hainbat bizilagunek zintzilikarioak kendu izana ekarri du gogora Lizarazuk. Zintzilikarioen harira sortutako tentsio uneak ere ez dituzte ulertzen: «Sei hilabeteko epean, zintzilikarioen birkokatzeari buruzko proposamenak egiteko aukera izango dute bizilagunek, hau da aldaketak planteatzeko». Horren harira, lasaitasuna eskatu diete herritarrei, «zerbait ona egiten ari garelako. Zerbait ona, munduan denok hobeto bizitzeko».
Lezo Zero Zabor plataformako kideek udalerria %80 birziklatzera helduko den zalantzarik ez dute, «poliki-poliki joan behar dugu, borondate eta asmo onekin eta helburua lortuko dugu, ziur; baita gainditu ere. Kontzientzia minimo bat eta gogoa, bi horiek baino ez dira behar atez atekoa ongi egiteko».
%82,75
Oiartzungo 2012ko abenduko birziklatze datua. Iazko abenduan atez atekoarekin %82,75 birziklatu zuten oiartzuarrek. Orain hiru urte atez atekoa abiatu zuenean, %80ko helburua jarri zuen Oiartzungo Udalak, baina kopuru hori gainditu dutela erakutsi dute azken datuek. Oarsoaldean atez atekoa ezarriko duen bigarren udalerria izango da Lezo. Une honetan %28 birziklatzera ez dira heltzen bertan, eta %80raino iristea jarri dute helburu atez atekoarekin. Pasaiak, berriz, %30 birziklatzen du. Gutxienez %70 lortzea da udalaren helburua. Pasai Donibane izango da atez atekoa ezartzen duen udalerriko lehen barrutia, aurten bertan.
Atez atekoa ezartzen, Gipuzkoako bederatzigarrena
Atez ateko hondakinen bilketa sistema ezartzen duen Gipuzkoako bederatzigarren herria izango da Lezo, Hernani, Oiartzun, Antzuola, Usurbil, Astigarraga, Legorreta, Zaldibia eta Itsasondorekin batera. Bide berbera hartuko du, data zehaztu gabe badago ere, Pasai Donibanek. Aurten izango dela jakina da, ordea.
5.000
Lezok organikoa biltzeko banatuko duen kubo kopurua. Lezoko Udalak 5.000 kubo (bi etxe bakoitzeko) eta errafiazko poltsekin osatutako 2.500 multzo banatuko ditu bizilagunen artean, datozen egunetan, atez atekoa martxan jarri aurretik.
Pasaiako EAJren galderak erantzun ditu Agirregabiriak
Pasaiako EAJren udal taldeak Donibaneko atez atekoaren gaineko hainbat galdera egin zizkion Amaia Agirregabiria Pasaiako alkateari, batez ere gune historikoan zintzilikarioak jartzeari buruzkoak. Alkateak banan-banan erantzun ditu horiek, eta pasaia.hitza.info-n ikus daitezke galderak eta erantzunak.
Organikoarekin hasiko dute atez atekoa lezoarrek
Materia organikoaren bilketarekin estreinatuko dute atez atekoa Lezon. Horren harira, lehenengo bilketa egunaren kasuan, lezoarrek edukiontzi marroia atera beharko dute bilketa puntuetara. Hilaren 28ko 20:00etatik hilaren 29ko 07:00ak arte utzi ahalko dira edukiontziak bilketa puntuetan.
Bitartekoak biltzerik ez duten lezoarrek nora jo behar dute?
Egokitutako egunean bitartekoak jaso ezin dituzten bizilagunek beste egunetan jasotzerik izango dutela jakinarazi du Lezoko Udalak. Banaketara gerturatu ezin dutenentzat, berriz, telefono zenbaki bat jarri du udalak, 943 52 15 38. Bertara deituta materialak jasotzeko modua zehaztu ahalko dute.
Lezo Zero Zabor Taldea 